Ik schrijf af en toe over de hoogtepunten en dieptepunten in onze zoektocht naar de mogelijke ingrepen in een gedateerde woning in onze mooie wijk. Met als doel de woning zoveel mogelijk te verduurzamen, met respect voor de architectuur van de woning en de inpassing in de wijk. Het heeft me een half jaar lang vrijwel elk vrij uurtje gekost. Maar dat was wel voor het goede doel: we gaan van het gas los! En dat in Alteveer…

Vandaag deel twee: isolatie (zie deel één)

Duurzaam verwarmen begint met isoleren. Want je kan nog zoveel maatregelen nemen om warmte duurzaam op te wekken, als de warmte niet in je woning blijft heeft het weinig zin. Toen wij onze woning kochten was deze voorzien van dubbel glas uit de jaren 80 (daarover meer een andere keer) en spouwmuur isolatie met UF-schuim. Er was dus al wel iets gedaan, maar te weinig naar huidige maatstaven. Met name het gebrek aan isolatie bij vloer en dak betekende dat er veel warmte verloren ging.

Vloerisolatie

   De vloer was er één zoals er zo vele zijn in onze wijk: een houten balklaag, met daarover planken. Geen kruipruimte, wel een kelder. Wij hadden het geluk dat we alles rigoreus aan konden pakken, dus we hebben de hele begane grond vloer er uit gehaald en vervangen door een zogenaamde “broodjesvloer”. Dit is een vloer van (in ons geval) geïsoleerde stalen liggers met een tussenafstand van 60 cm, met daartussen boogvormige elementen van EPS (piepschuim). De gehele oude vloer is er eerst uitgehaald, ook de balken. De broodjesvloer wordt vervolgens opgebouwd door het plaatsen van de liggers met daartussen de EPS elementen. Daar overheen komt het beton, de cementdekvloer en (in ons geval) egaliseer en tenslotte PVC. Een vrij dik pakket dus, van circa 40 cm, dat ook gevolgen heeft voor de stahoogte in de kelder. Die is circa 15 cm verlaagd. Maar de isolatiewaarde is met een r-waarde van 4,5 vergelijkbaar met nieuwbouw.

Spouwmuurisolatie

De muur was dus voorzien van UF (ureum formaldehyde) schuim. Dit is een wat oudere isolatiesoort die in de beginjaren van de spouwisolatie veel is toegepast. Het schuim, dat na aanbrengen stolt tot een soort brokkelig PUR-schuim, is gevoelig voor veroudering en levert soms vochtproblemen op. Er zijn twee manieren om deze situatie te verbeteren: bijvullen/inkapselen met een vergelijkbaar materiaal (aminotherm), of het materiaal verwijderen, wat relatief duur is. Toch hebben we gekozen voor verwijderen, omdat het ons wat vreemd leek een slecht materiaal in te kapselen in een ander materiaal. En ook waren we niet zeker dat het inkapselen echt zou gaan werken. Onlangs heeft een bedrijf in een halve dag het UF-schuim verwijdert en de volgende dag vervangen door grafiet parels. Er zijn beter isolerende producten op de markt, maar we hebben gekozen voor de grafiet parels omdat dit het materiaal is waar het langst de beste resultaten mee geboekt zijn. Over PUR hoorden we teveel bijzondere verhalen. Daarnaast leek het ons wat vreemd de spouw vol te spuiten met materiaal dat je er eigenlijk niet meer uit krijgt. Als er iets beters op de markt komt, of als er problemen ontstaan zit je met de gebakken peren. De isolatiewol van Knauf is nog vrij kort op de markt en levert vergelijkbare isolatiewaarden als de parels, dus daar zagen we de meerwaarde niet van in. De totale kosten van het verwijderen en aanbrengen van spouwmuurisolatie was voor onze woning (100 m² gemetselde gevel) €3500,-. Flink duurder dus dan enkel inblazen van isolatie. De r-waarde van de parels bedraagt (met een spouw van 7cm) circa 2,1. Dat is genoeg voor een hoge temperatuur verwarmingssysteem (zoals een cv- ketel), maar mogelijk niet voor een warmtepomp.

Voorzetwand

Om een voldoende goede isolatiewaarde te halen, die garandeert dat de warmtepomp de woning ook voldoende kan verwarmen, hebben we er voor gekozen in de woonkamer een voorzetwand te plaatsen tegen de binnenmuren. Dit is in ons geval een metal stud wand met 5 cm rockwool isolatie, met een rd-waarde van 1,3 . Meer was mogelijk geweest, maar betekent ook dikker muren en dat wilden we niet. Gecombineerd met de spouwmuurisolatie hebben we dus een rd-waarde van 3,4. Bij nieuwbouw is dit circa 4,5 dus dat halen we niet. In de praktijk blijkt echter dat we de woonkamer voldoende warm krijgen, dus in die zin prima.

Dakisolatie

Voor het dak tenslotte, hebben we gekozen voor cellulose isolatie. Het bestaat uit papiervlokken die een behandeling hebben gehad tegen schimmel en andere zaken, ook worden ze zo brandwerend gemaakt. Dit is ook weer niet het best isolerende materiaal, maar dit materiaal heeft wel andere eigenschappen die ons aanspraken. Ten eerste is de geluidsisolatie erg goed, en omdat wij zelf op zolder slapen is dat natuurlijk prettig. Daarnaast is het een ademend materiaal dat goed vocht reguleert; het neemt beperkte hoeveelheden vocht op en staat die ook weer af, in een oudere woning kan dat voordelen hebben. Doordat het ingeblazen wordt komt het daarnaast goed in alle hoeken en gaten; voor een bestaande constructie erg praktisch. Tenslotte houdt cellulose erg goed warmte tegen. Bij een zolder duurt het veel langer om op te warmen dan bij andere isolatiesoorten. Dus in de zomer minder snel warm, in de winter minder snel koud. Dit alles bij elkaar heeft ons doen besluiten om voor cellulose te kiezen, uiteindelijk in een dikte van 18 cm. Een flink pak dus, maar de resultaten zijn tot nu toe erg goed.

Tips

Een beetje een open deur, maar zoals met alle ingrepen loonde het ook hier (zowel financieel als qua exacte ingrepen) om veel informatie te verzamelen, zowel via bedrijven als via internet. Ga dan ook niet van één verhaal of één partij uit bij het isoleren. Het internet, en met name forums, zijn een bruikbare bron van informatie. Laat vervolgens verschillende offertes opmaken alvorens een keuze te maken.

Zie ook de eerste aflevering: deel één.