Goed isoleren, warmtepomp, naar nul-op-de-meter, hybride of elektrisch rijden, meer op de fiets, minder vliegen: allemaal verstandige keuzes als je je energieverbruik wilt verminderen. Maar wist je dat er weinig is dat meer impact heeft op onze omgeving dan de keuzes die je maakt over wat je elke dag op tafel zet, wat je aantrekt, wat je eet?
Ik ben al jaren aan het leren over hoe ik gezond en lekker eten op tafel kan zetten voor mijn familie, én bovendien op zo’n manier dat het duurzaam is: laag energie- en waterverbruik, minimale CO2 uitstoot, dichtbij, eerlijk inkomen voor producenten van voedsel, hier in ons mooie Nederland, én elders.
Dit zijn de zes belangrijkste principes die ik hanteer voor in de keuken (en dus in de winkel):
1. Gebruik lokale producten van het seizoen
Ik probeer zoveel mogelijk te kopen van de boeren uit de buurt. Hoe minder ver je eten moet reizen, en hoe minder lang het in een koeling hoeft te liggen, hoe minder belastend het is voor het milieu. Het is ook vaak gewoon lekkerder en verser. Bij de Coop, in onze eigen wijk, en op de zaterdagmarkt vind ik heerlijk fruit, groente en zuivel, voor een groot deel geproduceerd binnen een radius van 50 km! En zeker op de markt bovendien zonder onnodige verpakking…
2. Vermijd onverantwoord geproduceerde palmolie
Het opbranden van regenwoud in Indonesië en de ernstige schendingen van de rechten van arbeiders, ik wil daaraan absoluut niet meer meewerken. Maar dat is niet makkelijk! Palmolie zit in schoonmaakmiddelen, shampoo, crèmes, zeep en lippenstift, bakolie, voorverpakt brood, koekjes, ontbijtgranen, margarine, chocola en snacks. Intussen weet ik, door gewoon de ingrediënten van producten te bekijken, welke producten geen palmolie bevatten, welke duurzame palmolie, en voor welke snacks ik een andere lekkere oplossing kan vinden. Ik kan nu zeggen dat we bijna geen meer producten meer in huis hebben die industrieel geproduceerde palmolie bevatten.
3. Koop koffie, thee en chocola (en andere producten) met een keurmerk
Op de keurmerkenwijzer kan je alles lezen over 13 verschillende (!) merken en keurmerken die we in de winkels kunnen vinden, waarvan 5 zijn benoemd als TOP KEURMERKEN. Door het schrijven van dit artikel kwam ik erachter dat het Duitse UTZ keurmerk bijna de hoogste score heeft volgens Milieu Centraal. Voor koffie, thee en chocolade zijn de vijf ‘beste’ keurmerken:
- UTZ
- Rainforest Alliance
- Fairtrade
- EKO
- Europees Keurmerk voor Biologische
4. Koop en eet zoveel mogelijk vegetarisch en veganistisch
De film “Cowspiracy” was voor mij een schok, een echte eye opener. Terwijl die film mogelijk wat extreem is in enkele gevallen, is de boodschap heel duidelijk: met onze vleesconsumptie en de daarvoor benodigde veeteelt maken we onze omgeving gewoon kapot.
En wij ervaren dat vegetarisch, en zelfs veganistisch, goed te doen is zonder in te leveren aan lekker eten. Ik ben veelzijdiger gaan koken, heb nieuwe smaken ontdekt.
Hieronder Milieudefensie’s overzicht van milieuproblemen, gerelateerd aan veeteelt:
- De mondiale veehouderijsector levert een grote bijdrage aan de totale uitstoot van broeikasgassen en dus aan klimaatverandering
- Alle dieren in de veeteelt zorgen samen voor een enorm mestoverschot. Te veel mest vervuilt de bodem, het grondwater en de natuur door een teveel aan ammoniak, fosfaat en nitraat.
- Het grootste deel van het veevoer voor de intensieve veehouderij wereldwijd wordt geteeld in Zuid-Amerika. De gigantische productie van veevoer-soja daar gaat gepaard met grootschalige ontbossing van het tropisch regenwoud, gedwongen landonteigening en een overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen.
- Door het grootschalig invoeren van veevoer wordt de kringloop van grond-veevoer-dier-mest-grond doorbroken. In Zuid-Amerika raakt de grond uitgeput; in Nederland groeit het mestoverschot.
Een ander belangrijk argument voor mij om vlees te laten staan is het dierenleed. Steeds meer onderzoek overtuigd mij ervan dat dieren, en varkens in het bijzonder, ontzettend intelligente en gevoelige dieren zijn, en dat het leed wat dieren wordt aangedaan onacceptabel is. Veel mensen, inclusief varkenshouders, waren recentelijk geschokt door dierenmishandeling in slachthuis Tielt, het grootste varkensslachthuis van België. Deze kennis, van hoe dieren kennelijk op veel plekken worden behandeld, maakt dat ik zeker wil weten waar dierlijke producten die wij consumeren vandaan komen.
5. Koop en eet zoveel mogelijk biologisch
Kunstmest, chemische bestrijdingsmiddelen en genetisch gemanipuleerd voedsel kunnen wel ingezet worden, maar ze hebben vaak negatieve of onvoorspelbare invloed op de bodem, grondwaterkwaliteit en planten, insecten en dieren. We optimaliseren de productie in onze kassen en akkers, terwijl we heel goed weten (of nog niet) wat de negatieve effecten zijn op de lange termijn. Ecosystemen zijn zeer complex en altijd in beweging, en wij, als consumenten, dwingen boeren keuzes te maken om hun productie op de korte termijn te optimaliseren, in plaats van zorgen voor duurzame productie op de lange termijn. En dat sommige supermarkten in dat zieke systeem een belangrijke schakel vormen maakt dat ik het fijn vind om in onze wijk naar de Coop te kunnen gaan, en zaterdags een bezoek te kunnen brengen aan de (biologische) markt.
Biologisch is soms inderdaad duurder, maar steeds vaker ook niet. Bovendien, doordat we steeds minder kant-en-klaar producten kopen, en steeds meer pure ingrediënten, valt het uiteindelijk reuze mee.
6. Vermijd verspilling
Voor mij is het een kwestie van voldoende inkopen, maar niet te veel; we kiezen voor goede kwaliteit en we bewaren onze restjes in de ijskast (een kleine voorraad opbergbakjes is ideaal). En de restjes zijn na een paar dagen vaak voldoende voor één maaltijd, of de volgende dag voor de lunch.
En als ik bijvoorbeeld biologische wortels of aardappelen koop, dan hoef ik ze niet te schillen, maar borstel ik ze schoon. Ze zijn veel lekkerder, vind ik, met schoongeboende jasje aan.
Dit zijn voor mij de belangrijkste principes voor het maken van keuzes in de keuken en in de winkel. Ik ben erg benieuwd naar jullie overwegingen, hieronder.
[…] is er al een item op deze site gepubliceerd over hoe je in de keuken het verschil lekker kunt […]